آشنایی با مفاهیم گروه-انواع گروه(17نوع)

شفیع آبادی(1370)انواع گروه ها را به شرح زیر ذکر می‌کند:

1)گروههای اولیه:‌گروهی است که روابط صمیمی ونزدیک و رویاروی بین اعضای آن حاکم می‌باشد.خانواده بارزترین نمونه گروههای اولیه است که همانند سازی در آن انجام می‌شود. در این گروهها،خصوصیاتی نظیر وفاداری اعضا به یکدیگر،تماس‌های مستقیم و رویاروی میان افراد و روابط عاطفی عمیق و دوستانه بین اعضا وجود دراد.این گروهها از دوام و بقای بیشتری برخورد‌دارند و ورود و خروج از آنها تحت شرایط مشخصی انجام می‌گیرد.

2)گروههای ثانویه:گروههای موقتی هستند که براساس قراردادها و ضرورتهای اجتماعی تشکیل می‌شوند. افراد گروه با یکدیگر تماس پایدار ندارند و روابط افراد رسمی و غیر مستقیم است.عضویت در این گروهها داوطلبانه است و فرد می‌تواند هر زمان به گروهی بپیوندد که نیازش را برآورده سازد.

3)گروههای کوچک:گروههایی که اعضای آنها کمتر از دوازده نفر باشند را گروه کوچک می‌نامند. دراین گروهها روابط اعضا رویاروی و صمیمی است.

4)گروههای بزرگ:گروههایی با بیش از دوازده عضو را گروه بزرگ می‌نامند. هر قدر تعداد اعضای گروه کمتر باشد برقراری روابط بین آنان آسانتر وبهتر انجام می‌پذیرد.

5)گروههای راهنما: این گروهها به منظور ارائه اطلاعات در زمینه‌های گوناگون به داوطلبان تشکیل می‌گردند. در وهله نخست، جنبه آموزش و پیشگیری از بروز مشکلات را دارند. برای تشکیل این نوع گروه تعدادی دواطلب علاقه‌مند به موضوع معین، دورهم جمع می‌شوند ویک فردآگاه و وارد، اطلاعات ضروری را به آنان ارائه می دهد تا براساسآموخته‌هایشان بتوانند تصمیم مناسب‌تری بگیرند و بهتر عمل کنند. جلسه راهنمایی با سخنرانی راهنما وپاسخ به پرسش‌ها و نمایش فیلم اداره می‌شود و مسئولیت اداره جلسه با راهنماست. تعداد  شرکت کنندگان بهتر است حدود سی تا چهل نفر و زمانجلسه، تقریبا چهل و پنج دقیقه باشد.

6)گروههای مشورت: در این گروهها والدین ومربیان به منظور یادگیری شیوه عمل بهتر، از طرف راهنما آموزش می بینند تا بتوانند فرزندان و دانش آموزان خود را در رفع مشکلات گوناگون به طور صحیح،یاری دهند.

7)گروههای مشاوره: در این گروهها که ازنوع گروههای کوچک هستند، به درمان مشکلات روانی داوطلبان کمک می‌شود.مشاوره باید رابطه حسنه مشاوره‌ای با مراجعان برقرار سازد و جوی مملو از اعتماد و احترام به وجود آورد تا افراد گروه به تدریج مسائل خود را مطرح سازند و با بهره‌گیری از بازخوردی که از دیگران دریافت می‌دارند،موفق به حل مشکلاتشان شوند.

8)گروههای باز وبسته: از نظر نوع و شرایط عضویت،گروهها باز وبسته تقسیم می‌شوند. گروههای باز،گروههایی هستند که عضویت در آنها به سادگی انجام میپذیرد و ورود وخروج فرد از آنها تابع شرایط خاصی نیست. در حالی که در گروه بسته شرایط کاملاً برعکس است.

9)گروه مرجع: فرد،اعمال،عقاید و رفتارهایش را از گروه مرجع دریافت می‌دارد و از آنها تبعیت می‌کند و رفتار افراد گروه مرجع را سرمشق خود قرار می‌دهد.لازم به تذکر است که شرط اصلی پیروی از رفتارهای گروه مرجع، الزاماً داشتن عضویت در آن گروه نیست. چه بساکسانی که در رگوهی عضویت ندارند ولی رفتار‌های آن گروه را الگو قرار می‌دهند.

10)گروههای رسمی: گروههای رسمی با ساختی کاملا مشخص و براساس از قبل تعیین شده و بر طبق قواعد خاص که نقش‌ها و وظایف اعضا را تعیین می‌کند،تشکیل می‌شود.افراد آگاهانه به این گروهها وارد می‌شوند وسلسه مراتب باید به دقت رعایت شود. این گروهها دارای اساسنامه مشخص هستند که اعضا از مفاد آن آگاهی دارند وبه پیروی از آن ملزم می‌باشند.

11)گروههای غیر رسمی: افراد در گروههای غیر رسمی، به طور تصادفی و بدون هیچ گونه نقشه قبلی، دور هم جمع می‌شوند. این نوع گروهها اساسنامه ندارند و اعضا غالباً به خاطر تماس‌های مکرر و استفاده از تجارب مشترک یکدیگر تجمع می‌کنند. صمیمیت وتماس افراد(و نه سازمان وقوانین از قبل تعیین شده) باعث تداوم این گروهها می‌گردد. ورود و خروج افراد دراین گروهها آزاد است.

12)گروه انبوده خلق: ابتدایی‌ترین وناپایدارترین نوع گروه اجتماعی است. به معنی که عده‌ای از افراد درمحل مشخصی برای تماشای یک حادثه ویا حضور در تظاهرات اجتماعی وسیاسی معینی تجمع می‌کنند و پس از انجام کار، متفرق وپراکنده می‌شوند. روابط افراد در این گروه، موقتی وسست می باشد.

13)گروههای داوطلب واجباری: گروه داوطلب، گروهی است که افراد به میل وخواست خودشان درآن عضو شوند. گروه اجباری، گروهی است که فرد ناگزیر به حضور در آن است و ملزم به رعایت قوانین ومقررات وضع شده می‌باشد.

14)گروه همسالان: افراد براساس تشابه سنی دور هم جمع می‌شوند و با توجه به اشتراک تمایلات به تشکیل گروه می‌پردازند. مانند تعدادی نوجوان که در محله خود تیم فوتبال تشکیل می‌دهند.

15)انجمن‌ها: از انواع گروه سازمان یافته محصوب می‌شوند که به منظور تحقق اهداف معین تشکیل می‌شوند. عضویت در این گروهها، داوطلبانه صورت می‌گیرد و روابط افراد رسمی است.

16)گروه روابط انسانی: افراد گروه با یکدیگر تماس مستقیم،نزدیک وصمیمی دارند و می‌توانند خصوصیات شخصیتی یکدیگر را بشناسند وبه یکدیگر کمک کنند.دراین گروهها آموزش مهارت‌های گفت وشنود ونحوه برقراری ارتباط با دیگران، هسته اصلی کار را تشکیل می‌دهد.

17)گروههای مباحثه ومناظره: به منظور بحث درباره‌ی مشخصی تشکیل می‌گردد. دراین گروهها باید تعداد و دانش اعضا یکسان باشد و اعضا تعصبی نسبت به موضوع نداشته باشند. در گروههای اندیشه_که نوع دیگری از گروههاست_تعدادی از دانشمندان پایبند به یک خط فکری خاص گرد هم می آیند وباهمکاری یکدیگر به تبلیغ وگسترش دیدگاه خود می‌پردازند.